Heeft u uw gezinswoning al beschermd tegen professionele schuldeisers?

De bescherming van de verklaring van onbeslagbaarheid

Bij de notaris legt de zelfstandige een verklaring van onbeslagbaarheid af. De notaris neemt hier akte van en laat ze overschrijven op het Kantoor Rechtszekerheid, waarna deze bescherming tegenwerpelijk is aan derden, en dus ook aan uw professionele schuldeisers.

Let op, u geniet pas van de bescherming  vanaf het ogenblik dat u de verklaring hebt afgelegd bij de notaris. De onbeslagbaarheid geld dus niet voor schulden die hun oorsprong vinden vóór de verklaring werd afgelegd. 

Hebben de professionele schuldeisers schulden die zijn ontstaan na de verklaring van onbeslagbaarheid, dan kunnen ze uw gezinswoning niet meer verkopen om zich te laten uitbetalen met de opbrengst. Wel kan de professionele schuldeiser na de verklaring van onbeslagbaarheid nog altijd bewarend beslag op uw gezinswoning laten leggen.

Welke zelfstandige kan hiervan gebruik maken?

Het begrip ‘zelfstandige’ is hier een ruim begrip dat slaat op alle natuurlijke personen en vrije beroepers die een beroepsactiviteit uitoefenen, zonder verbonden te zijn door een arbeidsovereenkomst of een statuut.
In eerste instantie gaat het om ondernemers die geen vennootschap oprichten voor de uitoefening van hun zelfstandige activiteit en werken via eenmanszaken. Daarnaast kunnen zelfstandigen die zaakvoerder of bestuurder zijn van een vennootschap er gebruik van maken.

Ook ondernemers die wel een vennootschap oprichten, maar waarbij niet kan worden genoten van de beperkte aansprakelijkheid (denk bijvoorbeeld aan de vennootschap onder firma en de commanditaire vennootschap), kunnen zo een verklaring leggen.

Ten slotte komen zelfstandigen in bijberoep of zelfstandigen die na hun pensioen nog actief zijn  eveneens in aanmerking.

Welke woning wordt beschermd?

Alleen de hoofdverblijfplaats wordt beschermd. Dit is de plaats waar de zelfstandige gewoonlijk leeft samen met zijn gezin en waar hij zijn voornaamste belangen heeft. Het hoeft niet te gaan om een woning die de zelfstandige volledig in volle eigendom heeft. Ook als hij mede-eigenaar of vruchtgebruiker is, kan hij genieten van de bescherming voor deze woning.

Anderzijds kan de zelfstandige die een louter gebruiksrecht (bijvoorbeeld huur) heeft, de woning in kwestie niet onbeslagbaar laten verklaren. Uw tweede verblijf kan dus niet genieten van deze bescherming.

Wat als u uw gezinswoning ook voor uw professionele activiteit gebruikt?

Indien de gezinswoning ook gebruikt wordt voor de uitoefening van uw beroepsactiviteit, dan geldt het volgende:

• gebruikt u minder dan 30% van de totale oppervlakte voor uw beroep, dan kan de volledige woning onbeslagbaar verklaard worden;
• gebruikt u 30% of meer van de totale oppervlakte voor uw beroep, dan kan alleen het met het privégebruik corresponderende deel onbeslagbaar verklaard worden.

Wat bij verhuis?

Indien de zelfstandige zijn woning verkoopt om een andere woning aan te kopen, blijft de onbeslagbaarheid gelden voor de nieuwe woning indien voldaan wordt aan volgende voorwaarden:

• de opbrengst van de verkoop van de woning wordt bewaard bij de notaris. Deze opbrengst geniet mee van de onbeslagbaarheid;
• de nieuwe woning wordt aangekocht binnen het jaar na het verlijden van de verkoopakte; en
• in de aankoopakte van de nieuwe woning word uitdrukkelijk opgenomen dat het om een wederbelegging gaat.

Kan u afstand doen van de verklaring van onbeslagbaarheid?

De zelfstandige kan afstand doen van de bescherming, bijvoorbeeld omdat de bank de woning als onderpand wilt bij het verschaffen van een krediet aan de zelfstandige. Echter moet hij zich er bewust van zijn dat deze afstand een algemene afstand is en dus geldt voor alle professionele schulden. Hij kan niet kiezen voor welke schulden hij afstand doet van de onbeslagbaarheid.

Wat bij overlijden van de zelfstandige?

Indien de zelfstandige komt te overlijden, dan gaat de onbeslagbaarheid niet over op de erfgenamen van de woning. De verklaring wordt in dit geval herroepen en de bescherming zal niet meer gelden voor de toekomst.

Heeft u vragen over dit topic? Neem dan contact op met onze experten via onderstaande knop.