Sociaaljuridisch
28 november 2023

Hoe vermijd je hoge belastingen op het erven van de gezinswoning?

door Carolien Christiaens

Je woning maakt een groot deel van je vermogen uit. In het geval je komt te overlijden, wil je natuurlijk niet dat je partner en kinderen hier veel belastingen op moeten betalen. Op de hoogste schijf is maar liefst 27% erfbelasting verschuldigd. De stappen die in dit artikel worden besproken, beschermen de langstlevende partner en drukken tegelijk de erfbelasting voor jouw kinderen.

Het is belangrijk om te weten dat het deel van de woning dat je partner erft, vrijgesteld is van erfbelasting. Het is dus interessant als de langstlevende partner een zo groot mogelijk deel van de woning erft.

Wat gebeurt er wanneer je niets doet?

Bij een gezin met kinderen erft de langstlevende partner de woning in vruchtgebruik en de kinderen erven de blote eigendom. Dit wil zeggen dat de kinderen erfbelasting betalen op hun deel van de woning. Dat wil ook zeggen dat de langstlevende partner niet de volle eigendom heeft van de woning en dus niet zou kunnen beslissen om eventueel de woning te verkopen, want daarvoor is de toestemming van de blote eigenaar of van de vrederechter (als de blote eigenaar minderjarig is) nodig.

Wat kan je doen om dit te veranderen?

Stap 1: je huwelijkscontract aanpassen

Als je getrouwd bent onder het wettelijk stelsel en jullie gezinswoning valt in de huwgemeenschap, dan is het interessant om een ‘keuzebeding’ in jullie huwelijkscontract op te nemen dat ervoor zorgt dat de langstlevende partner mag kiezen wat hij/zij naar zich toe wil trekken na een overlijden. Zo kan de langstlevende partner beslissen de volle eigendom van het huis te erven en daarop geen erfbelasting te betalen.

Ben je getrouwd met scheiding van goederen, dan is het interessant om een ‘intern gemeenschappelijk vermogen’ toe te voegen aan jullie huwelijkscontract en daarin jullie gezinswoning op te nemen. Daar kan je dan ook een keuzebeding aan toevoegen en dat geeft hetzelfde resultaat voor de langstlevende partner.

Deze stap zorgt ervoor dat de volledige woning kan overgaan op de langstlevende partner en dat hij/zij ook alles kan doen met de woning (zowel verhuren als verkopen). Je kan dit ook verwerken in je testament, dan hoef je je huwelijkscontract niet aan te passen.

Stap 2: een testament opstellen

Als de langstlevende partner de volledige woning erft en later ook overlijdt, gaat de volledige woning over op de kinderen en moeten zij daar mogelijks veel belastingen op betalen (tot 27% op de hoogste schijf). Dit kan je verminderen door in je testament een ‘restlegaat’ toe te voegen.

Dit wil zeggen dat je in je testament twee begunstigden aanstelt. De eerste begunstigde, namelijk de langstlevende partner, erft in eerste instantie de woning. Na overlijden van de eerste begunstigde, gaat de woning over naar de tweede begunstigde.

Lees verder onder de afbeelding.

Testament opstellen

Een voorbeeld

Ella en Tom zijn getrouwd en hebben 1 dochter, Mia. Ze hebben een woning ter waarde van 600.000 euro en bezitten daar elk de helft van.

Stel, Ella en Tom bepalen dat de langstlevende partner in volle eigendom de gezinswoning erft. Na de dood van Tom, erft Ella de woning in volle eigendom zonder daarop erfbelasting te betalen en Mia erft niets.

Na de dood van Ella, erft Mia de volledige gezinswoning en betaalt hierop 114.000 euro erfbelasting. Had Tom een ‘restlegaat’ opgenomen in zijn testament en zijn dochter Mia als tweede begunstigde aangesteld, dan was de situatie als volgt verlopen:

Na de dood van Tom, erft Ella de gezinswoning in volle eigendom zonder hierop erfbelasting te betalen. Mia erft niets. Na de dood van Ella, erft Mia het deel van de woning van haar moeder en betaalt daar 33.000 euro erfbelasting op én ze erft, als tweede begunstigde, het deel van de woning van haar vader, waar ze ook 33.000 euro erfbelasting op betaald. Dit is in totaal 66.000 euro erfbelasting, 48.000 euro minder dan zonder de restlegaat.

Conclusie

Zoals je in dit artikel kan lezen, kan je door het gebruik van deze techniek zorgen dat jouw kinderen een stuk minder erfbelasting moeten betalen als ze uiteindelijk de gezinswoning erven.

Vragen over deze kwestie? Onze sociaaljuridische experten helpen je graag verder!

Contactformulier

Wil je graag meer weten of heb je nood aan gespecialiseerd advies? Neem contact op met een van onze specialisten.

Om dit formulier te kunnen versturen moet u het gebruik van technische cookies aanvaarden. Dat kan u hier aanpassen.
Deze cookies worden gebruikt om onderscheid te maken tussen mensen en bots. Bepaalde gegevens, zoals uw IP adres of taal, kunnen hierbij doorgestuurd worden naar Google. Meer info vindt u in onze cookieverklaring.