Nieuwe regels rond arbeidsduur op komst: een overzicht

Herdefinitie van nachtarbeid

Het huidige verbod op nachtarbeid (tussen 20u en 6u) zou verdwijnen.

Om opnieuw competitief te kunnen zijn ten opzichte van onze buurlanden, zou nachtarbeid in de distributiesector en aanverwante sectoren (waaronder e-commerce) geherdefinieerd worden als de arbeid verricht tussen middernacht (24u) en 5u.

Deze wijziging zal ongetwijfeld een invloed hebben op de premies voor nachtarbeid die in deze sectoren worden betaald. Een hervorming van de nachtpremies zal zich dan ook opdringen.

De nieuwe regeling, die werd bevestigd in het zomerakkoord, zou enkel van toepassing zijn op nieuw aangeworven werknemers, al blijft het onduidelijk wie daar precies onder valt. Vraag is welk lot bijvoorbeeld opeenvolgende arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur, of overgenomen arbeidsovereenkomsten zullen ondergaan. Welke sectoren onder de nieuwe regels zullen vallen, is op dit moment eveneens nog giswerk.

Deeltijdse arbeid: meer flexibiliteit

De verplichting dat de minimale wekelijkse arbeidsduur minstens 1/3^de moet zijn van een voltijds uurrooster zou afgeschaft worden. Op die manier is een arbeidsovereenkomst van bijvoorbeeld 10 uur per week mogelijk, en kunnen opdrachten met een beperkte omvang op een structurele manier georganiseerd worden.

=> Wel blijft de regel behouden dat elke prestatie minstens 3 uur moet duren.

Uurroosters: algemeen kader

Werkgevers zouden binnenkort geen volledig overzicht van alle uurroosters meer moeten opnemen in het arbeidsreglement.

Momenteel is het voor werkgevers verplicht om zowel alle mogelijke voltijdse uurroosters waarin werknemers tewerkgesteld kunnen worden, evenals alle vaste deeltijdse uurroosters die niet volledig passen binnen een reeds opgenomen voltijds uurrooster, expliciet op te nemen in het arbeidsreglement.

In de plaats daarvan zou er een een algemeen kader voorzien worden waarin de grenzen worden bepaald waarbinnen concrete uurroosters kunnen worden uitgewerkt.

Vrijwillige overuren

Wat zijn vrijwillige overuren?

• Werknemers kunnen ervoor kiezen om vrijwillig overuren te presteren. Vanaf 2019 kan een werknemer in de privésector maximaal 120 vrijwillige overuren per kalenderjaar presteren.

• Deeltijdse werknemers kunnen vrijwillige overuren presteren zodra de normale dag- en weekgrenzen die gelden voor voltijdse werknemers overschreden worden.

• Deze vrijwillige overuren worden uitbetaald aan het gewone loon, eventueel verhoogd met overloon. Voor deze vrijwillige overuren wordt er geen inhaalrust toegekend.

• Het loon voor deze overuren is onderworpen aan RSZ-bijdragen, maar valt onder het gunstregime op vlak van bedrijfsvoorheffing (dit voor 180 overuren op jaarbasis).

• Voor het presteren van de vrijwillige overuren dient er een schriftelijk akkoord tussen werkgever en werknemer te worden afgesloten, dat telkens geldig is voor 6 maanden. Dit akkoord is verlengbaar.

Bovenop deze gewone vrijwillige overuren kunnen er in 2025 ook nog 120 vrijwillige relance-uren worden gepresteerd. Volgende voorwaarden gelden:

• Schriftelijk akkoord nodig

• Vrijgesteld van RSZ-bijdragen en belastingen

• Geen inhaalrust voor deze overuren, noch overloon verschuldigd

• Te combineren met maximum 100 gewone vrijwillige overuren

Wijzigingen zomerakkoord

Uitbreiding van het contingent

Werknemers zouden tot 360 vrijwillige overuren per jaar kunnen presteren. In de horecasector zou dit oplopen tot 450 uren. Van deze uren zijn respectievelijk 240 (en 360 in de horeca) vrijgesteld van overloon, belastingen en RSZ-bijdragen. Er moet geen inhaalrust worden toegekend voor deze overuren.

Schriftelijk akkoord

Het akkoord dat een werknemer geeft om vrijwillige overuren te presteren, blijft overeind maar de duurtijd ervan (momenteel 6 maanden) zou gewijzigd worden.

In tegenstelling tot het regeerakkoord van januari 2025, wordt in het zomerakkoord niet langer verwezen naar een beperking van het toepassingsgebied tot voltijdse werknemers en deeltijdse medewerkers met minstens drie jaar anciënniteit, en een tijdelijke werktoename. Of deze restrictie alsnog zal worden opgenomen in de uiteindelijke wetgeving, blijft voorlopig onduidelijk.

Jaarbasis voor arbeidsduur (‘annualisering’)

Momenteel moet de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur doorgaans worden nageleefd over een periode van een trimester. In bepaalde gevallen kan deze termijn verlengd worden tot een jaar.

In het zomerakkoord wordt vooropgesteld om de gemiddelde arbeidsduur op jaarbasis vast te leggen, met als doel piek- en dalmomenten in de werkorganisatie op te vangen. Deze maatregel zou van toepassing zijn op zowel voltijdse als deeltijdse werknemers.

Meer weten?

Deze voorstellen zorgen ervoor dat de arbeidstijd in ondernemingen flexibeler kan worden ingevuld, zonder in te boeten op transparantie naar werknemers toe.

Het Zomerakkoord bevat nog meer sociaaljuridische hervormingen die de arbeidsmarkt flexibeler moeten maken. Benieuwd naar wat er nog werd aangekondigd? Hou onze artikelen dan zeker in de gaten, want in de komende weken lichten we nog andere geplande hervormingen toe.

Een overzicht van de gepubliceerde artikelen rond het Zomerakkoord vind je hier.

Vragen over de impact op jouw organisatie? Onze legal experts helpen je graag vooruit. Neem contact op via onderstaand formulier.