Sinds 1 januari 2017 is er in het Brussels Gewest een nieuwe wetgeving van kracht omtrent de schenking en nalatenschap van familiale ondernemingen en familiale vennootschappen. Hierna volgt een korte beschrijving van deze nieuwe regeling.

Vrijstelling schenkingsrechten en verlaagd tarief successierechten

Voor schenkingen geldt voortaan een vrijstelling. In successierechten geldt een gunsttarief van 3% voor vererving in rechte lijn, tussen echtgenoten of samenwonenden. Voor verkrijgingen tussen andere personen is een gunsttarief van 7% van toepassing. De gunsttarieven zijn van toepassing op nalatenschappen die openvallen vanaf 1 januari 2017. De ingevoerde regeling is in grote mate identiek aan de Vlaamse regeling.

Schenking blote eigendom en vruchtgebruik

Een eerste versoepeling is dat de nieuwe regeling voortaan ook van toepassing is op de schenking van volle eigendom, blote eigendom of vruchtgebruik.

Voorwaarden met betrekking tot familiale onderneming

Met familiale onderneming bedoelt men een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit of een vrij beroep dat de schenker of diens partner persoonlijk exploiteert of uitoefent. Het is niet langer vereist dat de activa deel uitmaken van een universaliteit van goederen, een bedrijfstak of een handelsfonds. Ook individuele bestanddelen kunnen in aanmerking komen. Onroerende goederen die hoofdzakelijk gebruikt worden voor bewoning, worden hierbij uitgesloten.

Voorwaarden met betrekking tot aandelen van familiale vennootschappen

Participatievoorwaarde
Om van de gunstregeling te kunnen genieten, moeten de schenker of erflater en zijn familie op het moment van de schenking of nalatenschap samen over minstens 50% van de aandelen in volle eigendom beschikken. Indien de schenker en zijn familie op het ogenblik van de schenking echter slechts een participatie van minstens 30% van de aandelen in volle eigendom hebben, kunnen ze eveneens voor de vrijstelling in aanmerking komen op voorwaarde dat aan een van volgende voorwaarden voldaan wordt:

• +Ze moeten samen met één externe aandeelhouder volle eigenaar zijn van minstens 70% van de aandelen, of;
• +Ze moeten samen met twee andere aandeelhouders en hun familie volle eigenaar zijn van minstens 90% van de aandelen.

Het is belangrijk hierbij te vermelden dat de aandelen die worden aangehouden door rechtspersonen, niet in aanmerking komen voor de berekening van de eigendommen van de schenker en zijn familie. Het moet dus gaan om aandelen met stemrecht.

Activiteitsvoorwaarde
Een familiale vennootschap is een vennootschap die de uitoefening van een nijverheids-, handels-, ambachts- of landbouwactiviteit of een vrij beroep tot doel heeft en deze activiteit ook uitoefent. Het uitoefenen van een reële economische activiteit is een verstrenging. Een vennootschap heeft geen reële economische activiteit en komt bijgevolg niet in aanmerking voor het gunstregime als blijkt dat de gebouwen en terreinen meer bedragen dan 50% van het totale actief van de onderneming en als de bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen lager of gelijk zijn aan 1,5% van het totale actief. Bovendien wordt ook de passieve holding uitgesloten van het gunstregime, met uitzondering van de holding die over een rechtstreekse participatie van minimum 30% beschikt in een actieve dochtervennootschap waarvan de zetel gevestigd is in de EER.

Voorwaarden tot behoud

Om aanspraak te kunnen maken op de vrijstelling is het bovendien vereist dat de activiteit gedurende een onderbroken termijn van drie jaar na de overdracht wordt voortgezet. In het verleden was deze periode nog vijf jaar. Deze voorwaarde geldt zowel voor de overdracht van familiale ondernemingen als voor vennootschappen. Voor vennootschappen geldt ook de voorwaarde dat gedurende die drie jaar het kapitaal niet mag dalen door uitkeringen of terugbetalingen.

De vrijstelling wordt definitief na de controle uitgevoerd door het Brussels Gewest na de vereiste periode van drie jaar.

Formele voorwaarden

Tot slot is het vereist dat de regeling formeel wordt aangevraagd in de schenkingsakte of de aangifte van nalatenschap en dat hierbij ook het attest wordt toegevoegd waarin wordt aangetoond dat aan de vereiste voorwaarden is voldaan. Verder is het ook vereist dat de begiftigden of erfgenamen de blijvende vervulling van de voorwaarden via bijkomende attesten aantonen.

Voor bijkomende informatie kunt u steeds contact opnemen met uw relatiebeheerder of via contact@vdl.be.