Fiscale 'Antigoon'-doctrine: mag de fiscus onrechtmatig verkregen bewijs gebruiken?

De 'Antigoon'-doctrine is een leer die stelt dat bewijs dat op onrechtmatige wijze verkregen is, toch gebruikt mag worden. Deze doctrine is wettelijk verankerd in het strafrecht, maar niet in het fiscaal recht. De vraag stelt zich dan ook of de fiscus onrechtmatig verkregen bewijsstukken mag gebruiken bij het vestigen van belastingen.

Het Hof van Cassatie besliste reeds in een arrest van 22 mei 2015 dat de 'Antigoon'-doctrine ook van toepassing is op fiscaal gebied. In een arrest van 4 november 2016 heeft ze deze stelling nog eens bevestigd. Het Hof heeft toen nog eens herhaald dat onrechtmatig verkregen bewijs in fiscale zaken enkel geweerd kan worden indien:

• de bewijsmiddelen verkregen zijn op een wijze die zozeer indruist tegen hetgeen men van een behoorlijk handelende overheid mag verwachten; of
• het gebruik van het onrechtmatig verkregen bewijs in strijd is met het recht op een eerlijk proces of dit recht in het gedrang brengt.

Door deze herbevestiging heeft de doctrine een stevigere basis gekregen, waarmee we in de praktijk rekening zullen moeten houden. Mogelijks kan de rechtspraak van het Europees Hof van Justitie soelaas brengen voor de belastingplichtige. Het Europees Hof van Justitie heeft recent in een btw-zaak geoordeeld dat onrechtmatig verkregen bewijs door een schending van de Europese grondrechten niet mag worden gebruikt. De gevolgen van dit arrest voor de Belgische praktijk moeten nog worden verduidelijkt.

Voor meer informatie omtrent de 'Antigoon'-doctrine, kunt u steeds contact opnemen met een van onze specialisten.